dinsdag 31 juli 2012

Treinrangeerder verongelukt bij station Baarn

Gijsbertus van Kesteren (1876-1931)
Het was een gevaarlijk beroep: treinrangeerder. Snuffelend door de oude kranten van vorige eeuw kom je regelmatig ongelukken met spoorwegpersoneel tegen. Met name treinrangeerders waren vaak slachtoffer. Zo ook op 24 januari 1931. Treinrangeerder Gijsbertus van Kesteren was bezig met zijn dagelijkse werkzaamheden op het spoorweg-emplacement bij station Baarn. Terwijl Gijsbertus op de treeplank stond van één van de rangerende wagens, botste hij met zijn hoofd tegen een plank aan, die als rijplank bij het lossen van cokes diende. De plank was men vergeten weg te nemen, en dat werd Gijsbertus noodlottig. Hij viel ernstig verwond van de wagen en overleed aan de gevolgen van zijn verwondingen.

Bron: Leeuwarder Nieuwsblad van 24 januari 1931
Gijsbertus van Kesteren werd geboren op 6 juli 1876 in Baarn, als zoon van schoenmaker (in de Leestraat) Gijsbertus van Kesteren en Anna Catharina Elisabeth Garnjobst. Hij trouwde op 13 juni 1906 in Baarn met Maria Klaver uit Bunschoten. Het gezin woonde in de Johannalaan in Baarn. Die straat is inmiddels verdwenen, maar lag parallel  aan de Eikenlaan, ongeveer op de plek waar nu de Essenlaan te vinden is.

Maria Klaver en Gijsbertus van Kesteren
De rouwkaart van Gijsbertus van Kesteren
In het krantenbericht wordt vermeld dat Gijsbertus een vrouw en enige kinderen naliet. Van kinderen heb ik echter geen bewijs gevonden. Ook op de rouwkaart wordt niet over kinderen gesproken. Maria Klaver verhuist na het overlijden van haar echtgenoot naar de Mauvestraat. In 1949 zou ook Maria komen te overlijden. Het echtpaar is begraven op de nieuwe algemene begraafplaats aan de Wijkamplaan in Baarn.

Gijsbertus van Kesteren was overigens niet de enige treinrangeerder in het gezin Van Kesteren-Garnjobst. Ook zijn oudste broer Hendrikus van Kesteren (1871-1945) oefende hetzelfde beroep uit. Van hem hebben we nog wat mooie foto's van zijn jubileum, helaas weten we niet precies wanneer dat jubileum was.
Hendrikus van Kesteren bij zijn jubileum als treinrangeerder bij de spoorwegen
Hendrikus van Kesteren (midden met bolhoed) bij zijn jubileum. Links naast hem zijn echtgenote Reintje Steunenberg
links zit hun zoon Gijsbertus, rechts zitten hun zoons Fredrik Jan en Karel van Kesteren
Achter hen staan de collega's van de spoorwegen. Blijkbaar was het dragen van snorren mode in die tijd


Met dank aan dhr. H. van Kesteren, Almelo voor de foto's en mevr. M. Duister-Van de Meent, Baarn voor de rouwkaart. Het krantenbericht is afkomstig van de website van de Koninklijke Bibliotheek.


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.

maandag 30 juli 2012

Ierse persfotograaf op zoek naar muizen-etende Baarnaars

Muisjes, kinderen zijn er dol op!
In januari van 1938 was het een drukte van belang in Baarn. De wereldpers had zich verzameld om de geboorte van een nieuw Nederlands prinsje of prinsesje mee te maken. Op 31 januari werd prinses Beatrix geboren. Een Ierse persfotograaf die al weken voor die tijd in een hotel in Baarn verbleef, hoorde in de bar van het hotel van een eigenaardige Nederlandse gewoonte. Men vertelde hem dat het in Nederland een goed gebruik is om bij een geboorte aan beschuiten met muisjes te knabbelen. Dat was wat voor hem! Beschuiten zijn alom bekend in het buitenland, maar muisjes niet! Hij ging dus op inlichtingen uit en ontdekte na veel moeite de leverancier van dit gerecht, een Baarnse suikerbakker.


Cornelis (Cees) de Ruijter
(1903-1968)
De bakker, Cees de Ruijter, ontving hem met de grootste welwillendheid. Hij sprak wel geen Engels, maar begreep wel waar het om ging. Zijn muisjesvoorraaad had al eerder de belangstelling getrokken. Met enige trots wandelde hij met zijn gast door het fabriekje, toonde hem hoe de lekkernij wordt vervaardigd, liet hem het goedje proeven en deed alles wat hij meende te moeten doen om de fotograaf ter wille te zijn. Het verbaasde hem echter, dat de fotograaf geen enkele keer de camera richtte op de trommels en de voorraden. Hij keek maar rond en het was net alsof hij naar iets zocht, dat er niet was. Juist toen de fotograaf alweer wilde vertrekken, kwam plotseling de broer van de bakker binnenstappen. Dat was een uitkomst, want hij sprak Engels! Meteen was het tweetal druk in gesprek.

De Ier vertelde de broer dat hij alles leuk en aardig vond, maar dat hij eindelijk wel eens de kooien met al die muizen wilde zien. De bakker en zijn broer zette grote ogen op bij deze vraag. De laatste legde in een paar woorden uit, dat de muisjes, waarover men hem het een en ander had verteld, niet van vlees en bloed zijn, maar van anijszaad en suiker. Zo verdween tot grote teleurstelling van de fotograaf een legende omtrent de barbaarse gewoonte van het Nederlandse volk uit de wereld. Zeer terneergeslagen keerde de Ier terug naar zijn hotel.

Cees de Ruijter (rechts) bij paleis Soestdijk, biedt geboortemuisjes aan ter
gelegenheid van de geboorte van prinses Beatrix.
Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.

zondag 29 juli 2012

Baarnaar verdronken in een emmer water

Bron: De Tijd, 21 september 1925
Tijdens mijn genealogische onderzoeken ben ik al veel vreemde dingen tegengekomen, maar vandaag stuitte ik op dit krantenbericht uit "De Tijd" van 21 september 1925.
De 75 jarige L.S. uit Baarn is gestikt in een emmer water. Zo'n berichtje zie je toch niet elke dag in de krant staan. Uiteraard werd ik nieuwsgierig naar wie deze "L.S." was. Uit het krantenbericht valt op te maken dat het om een 75 jarige alleenstaande man uit Baarn gaat die vlak voor 21 september 1925 overleden moet zijn. Onze database met personen begraven in het Eemland bracht uitkomst. Op 15 september 1925 overleed te Baarn op 75 jarige leeftijd Leendert Sleutel, ongehuwd, zoon van kastenmaker Hendrik Sleutel en Neeltje Zaal. Hij werd op 18 september begraven op de nieuwe algemene begraafplaats aan de Wijkamplaan in Baarn. Het graf is inmiddels geruimd. Verdrinken in een emmer water, dat moet toch een vreselijke manier zijn om te overlijden...
De overlijdensakte van Leendert Sleutel

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.

zaterdag 28 juli 2012

Gerrit Johannis Geijsendorpher een Baarnse luchtvaartpionier

Gerrit Johannis Geysendorffer (1892-1947)
Hij is niet in Baarn geboren, hij is niet in Baarn overleden, maar toch mogen we hem een beetje Baarnaar noemen. En met trots, want Gerrit Johannis Geijsendorpher (of Geysendorffer, zoals hij zichzelf noemde) was een zoon van de Baarnse bloemist Franciscus Geijsendorpher en Derkje van Kernebeek. Gerrit werd geboren op 1 april 1892 in Sliedrecht als vijfde kind in het gezin Geijsendorpher-Van Kernebeek. Van de acht kinderen overleden er zeven op jonge leeftijd. Gerrit woonden na Sliedrecht onder andere in 's-Gravenhage, Baarn, Soest, Rotterdam en Aerdenhout. Hij volgde een vliegopleiding als militair vlieger en behaalde het "Groot militair brevet". Na de Eerste Wereldoorlog stapte hij over naar de burgerluchtvaart. Op 1 maart 1921 trad hij in dienst bij de K.L.M. Als voormalig jachtvlieger moest hij leren het wat rustiger aan te doen, nu hij met passagiers ging vliegen. Op 15 april 1921 was hij de eerste Nederlander die het verkeersvliegerbrevet haalde.

Het logo van de K.L.M. in die tijd
De eerste jaren waren als avonturen uit een jongensboek. De piloten gingen op weg in een dikke leren jas en met gevoerde laarzen. Aan boord geen instrumenten, geen radio, kerktorens, rivieren en spoorwegen werden gebruikt als richtingaanwijzers. De horizon was de enige koers. In die tijd waren de vluchten wereldnieuws. Helemaal als ze over grotere afstanden afgelegd werden. In 1922 maakten de nationale kranten melding van het feit, dat onze oud-plaatsgenoot Geysendorffer Nederlandse bloemen per vliegtuig naar H.M. de Koningin in Kopenhagen bracht. Maar liefst 360 kg bloemen werden vervoerd, waaronder rozen uit Boskoop en Aalsmeer en dahlia's uit alle oorden des lands, waaronder exemplaren uit de Baarnse kwekerijen Hornsveld, Bruidegom, Majoor en Kroon. Het vliegtuig vertrok op woensdag om 9 uur 40 en ze zijn om 4 uur 10 Deense tijd, nog geen 6 uur later, fris en wel in Kopenhagen aangekomen. En dat met tegenwind en een tussenstop in Hamburg om benzine in te nemen. Voor die tijd was dat supersnel! De snelste treinverbinding naar Kopenhagen duurde immers wel 24 uur. Vergeleken met de vliegtijd van tegenwoordig is 6 uur vliegen naar Kopenhagen natuurlijk wel erg lang.

Gerrit Johannis Geysendorffer
In 1924 werd voor het eerst in de geschiedenis van Amsterdam naar Nederlands Indië gevlogen. KLM-piloot A.N.J. Thomassen à Thuessink van der Hoop was de eerste, samen met twee bemanningsleden, die deze missie volbracht. Na twee dagen vliegen ging het echter al mis. Boven Bulgarije stroomde door een scheur in de radiator het koelwater weg, en raakte de motor oververhit. De bemanning moest een noodlanding maken op een grasveldje. De motor was onherstelbaar beschadigd en voor een vervangende motor was geen geld. Een snelle inzameling door het blad Het Leven zorgde ervoor dat er toch een nieuwe motor kwam. Na 55 dagen arriveerde het toestel behouden in Batavia. Van een geslaagde vlucht was dus echter nauwelijks sprake.

In de drie jaar daarna werd geen poging meer ondernomen, totdat in 1927 de millionair Van Lear Black, eigenaar van de krant The Sun, dit ook wel eens wilde proberen. Black had al eerder Europese vluchten via de KLM ondernomen en gebruikte daarbij de vaste bemanning Geysendorffer, Scholten en Weber. Na 16 dagen voorbereiding vertrok de groep op 15 juni 1927 voor de vlucht naar Batavia. In de wereldpers werd deze onderneming breed uitgemeten. De aandacht die André Kuipers bij zijn ruimtevlucht kreeg, verbleekt bij de aandacht die Geysendorffer en zijn bemanning kreeg. Dagelijks werden de vorderingen van de vlucht uitgebreid in de pers verslagen. Elke tussenlanding werd als een hoogtepunt gezien. Ondanks technische problemen, moessonregens en onweersbuien landde het vliegtuig op 30 juni in Batavia. Een vlucht van 16 dagen dus. In Bandung werd de groep door hoogwaardigheidsbekleders ontvangen en verwend. Het feit dat het de bemanning gelukt was, was wereldnieuws. De mannen waren helden! Op 6 juli werd de terugvlucht begonnen. Einddoel was Londen, omdat daar Van Lear Black's dochter was, maar na aansporing vanuit Nederland werd toch besloten om de tocht te eindigen waar hij ook begonnen was: op Schiphol.

De zegetocht door Amsterdam, een heldenontvangst
Tofa Spandet en Gerrit Johannis
Geysendorffer, trouwfoto
Aangekomen in Nederland stond voor de waaghalzen een heldenonthaal te wachten. Vele onderscheidingen en trofeeën vielen hen ten deel. Een zegetocht in open wagen door Amsterdam door een grote menigte publiek! Talloze interviews voor internationale bladen en kranten moesten gegeven worden. Ook in zijn oude woonplaats Baarn, waar zijn ouders nog steeds woonden, volgde op 13 augustus een heldenontvangst.

Voor de KLM was het slagen van deze vlucht ook een sprong voorwaarts. De maatschappij kon in de jaren daarna met zijn lijnvluchten op Nederlands Indië groeien. Er werd in die tijd veel geld verdiend. Ook Van Lear Black had de smaak te pakken. Hij kocht zijn eigen Fokker-vliegtuig en nam Geysendorffer en Scholte in dienst als zijn piloten. In die tijd trouwde Geysendorffer met de Deense Tofa Spandet. uit het huwelijk werden twee dochters geboren. In 1930 verongelukte Van Lear Black, toen hij op zijn luxe-jacht, tijdens het roken, op de reling was gaan zitten, viel hij van het schip en verdronk. Van hem werd alleen zijn pet teruggevonden, die op New Jersey Beach aanspoelde. Geysendorffer en Scholte keerden daarop weer terug in dienst van KLM. Als meest ervaren piloot van de KLM maakte Geysendorffer vele vliegkilometers. Hij werd ingezet bij de moeilijkste klussen en vliegwedstrijden en dat liep niet altijd goed af.


De Panderjager die crashte
Op 20 oktober 1934 deed hij mee aan de Melbourne Race. Er werd gestart vanaf vliegveld Mildenhall in Engeland, met als bemanning Geysendorffer, Asjes en marconist Pronk. Het vliegtuig (De Pander) moest in Duisland al direct een reparatie ondergaan, maar vervolgde zijn reis als derde in de race. In India kreeg het toestel storing aan het inklapbare onderstel, waardoor het geen kans meer maakte op een prijs in de race. Na reparatie werd de vlucht wel vervolgd maar bij de start botste het toestel tegen een tractor die over het veld reed. Het vliegtuig vloog in brand. De bemanning kon zich redden en ook de bestuurder van de tractor werd uit de vlammenzee gered.
Pronk, Geysendorffer en Asjes voor de Pander

De vuurzee na de crash in India

Het gecrashte toestel in Kastrup
Ook na de tweede wereldoorlog bleef Geysendorffer vliegen. Had hij in 1934 nog geluk door levend uit een gecrasht vliegtuig te komen, op zondag 26 januari 1947 liep het minder goed af. Direct na de start van vliegveld Kastrup in Denemarken, stortte zijn Douglas Dakota PH-TCR neer. Alle 22 inzittenden kwamen daarbij om het leven waaronder Gerrit Johannis Geysendorffer. Onder de passagiers waren ook Prins Gustaaf Adolf van Zweden, de Amerikaanse zangeres Grace Moore (naar wie Graceland het landgoed van Elvis Presley vernoemd is) en de actrice Gerda Neumann. Onderzoek naar de ramp wees al snel uit dat een 19-jarige leerjongen vergeten was om voor de start, de klamp die het hoogteroer verankert (de zogenaamde elevator locking pin), weg te nemen. Geysendorffer starrte dus met een vliegtuig met een geblokkeerd hoogteroer en was dus volslagen kansloos om het toestel onder controle te krijgen. Het ongeluk in Kastrup leidde ertoe dat voortaan de klampen van het hoogte- en richtingroer door middel van een staalkabeltje aan elkaar werden bevestigd, zodat het onmogelijk werd om er één te vergeten te verwijderen. Ook zouden de klampen van een felgekleurde wimpel worden voorzien zodat ze meer opvielen.


Grace Moore, Prins Gustaaf Albert van Zweden en Gerda Neumann kwamen om bij de ramp


De dag van de crematie van Gerrit Johannis Geysendorffer op 5 februari 1947, Westerveld in Velsen
Gerrit Johannis Geysendorffer (1892-1947)

Een kort filmpje over de ramp. Klik het bovenstaande scherm.


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.

maandag 23 juli 2012

De blauwe knoop in Baarn

Drankmisbruik is van alle tijden. Mensen drinken alcohol sinds mensenheugenis. Dat drank meer kapot maakt dan je lief is, is ook al jaren bekend. Al in 1842 werd in Nederland de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van Alcoholische Dranken opgericht. (Kortweg "de NV" of "de blauwe NV" genoemd). Rond de eeuwwisseling (ca. 1900) was de geheelonthoudersbeweging sterk verzuild, net als de rest van de samenleving. Er waren socialistische, protestants-christelijke, roomsch-katholieke en liberale geheelonthoudersverenigingen. Ook in Baarn werden verschillende verenigingen opgericht. Zo werd in 1894 de N.C.G.O.V. afdeling Baarn opgericht. Voluit: de Nationale Christen Geheelonthouders Vereniging. Het was een afdeling van de landelijke vereniging die in 1882 was opgericht en gevestigd was in Amsterdam. Deze vereniging exploiteerde alcoholvrije hotel-restaurants onder de naam "Het Blauwe Kruis". Onder die naam verscheen ook het door de vereniging uitgegeven tijdschrift.

De doelstelling van de vereniging was niet mis: "Art.1. Het doel der vereeniging is, onder den drang der liefde van Christus, overeenkomstig de roeping der Christelijke gemeente den strijd te voeren tegen de heerschende drinkgewoonten, in welke een der machtigste hinderpalen voor den bloei dier gemeente en haren invloed naar buiten gevonden wordt."

En de activiteiten: "Bovenomschreven doel wordt met nadruk onderscheiden van het middel: geheelonthouding van alle bedwelmende dranken, zelf niet drinken en niet schenken aan anderen. Het propageren van dit middel, niet alleen door zelf het voorbeeld te geven, maar ook door  het naar buiten propageren van deze houding via bijeenkomsten en door het verspreiden van in "Onze bibliotheek" van de NCGOV te verkrijgen propagandamateriaal als tijdschriften, tractaatjes, vlugschriften en brochures."

Het jaarverslag over 1897-1898 meldt: "Het bestuur bleef 't zelfde: Mej. Boissevain, presidente; J.C. v. Kerkhof, vice pres.; A.J. Beekman, secretaris; J. Velthuizen, penningmeester. (Wereldstrijd 7e jng. p. 299) In 1900: Joh. Ph. Diefenbach, secretaris."

In 't Diakonessenhuis werd alle weken vergaderd en Gods woord gelezen.

Nee, een gezellige boel zal het denk ik niet geweest zijn tijdens die vergadering, waarbij ik geen oordeel wil vellen over het nobele streven dat de vereniging nastreefde.
Het bestuur van de N.C.G.O.V. afdeling Baarn.
Foto genomen op 14 mei 1919 ter gelegenheid van het "25-jarig bestaan onzer afdeling"
De hierboven afgebeelde foto werd ons toegezonden door dhr. R. Boelens uit Ter Aar. Achterop de foto staat geschreven: "Bestuur van de N.C.G.O.V. afdeling Baarn, 14 mei 1919, 25 jarig bestaan onzer afd." Ik herken op deze foto zittend aan tafel met de donkere baard Huibert van den Dool (1872-1933), godsdienstonderwijzer van de Ned. Herv. Kerk, Baarn. Hij woonde aan de Weteringstraat in Baarn. Links, zittend aan tafel herkent dhr. R. Boelens zijn grootvader Jan Boelens (1875-1956). Hij woonde aan de Eemnesserweg en was drukker bij Drukkerij Hollandia. Helaas herken ik de overige personen niet, maar wellicht kom ik verder met uw hulp?

Detail uit het adresboek Baarn uit 1948
In het adresboek van Baarn uit 1948 vinden we drie geheelonthoudersverenigingen, waaronder de N.C.G.O.V. Dhr. Jan Boelens wordt daar vermeld als secretaris van de vereniging. Zijn kleinzoon R. Boelens informeerde ons nog dat zijn grootvader voor zijn verdiensten voor de vereniging onderscheiden is met de Eremedaille in Zilver van de Orde van Oranje Nassau.

Eind jaren tachtig ging de N.C.G.O.V. samen met de Gereformeerde Vereniging voor Drankbestrijding (GVD) en ging de vereniging verder onder de naam Christelijke Beweging voor Drankbestrijding (CBD), totdat de vereniging in 2003 ter ziele ging.


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.

Baarnse voetballer eerste landskampioen van Nederland!

RAP Amsterdam, seizoen 1898/1899
Achter v.l.n.r:. H.J.de Bruijn, J.C. Schröder, J.Rincker, F.Lieftinck,
Midden: Potter, J.H. Hisgen en J.A. van der Linde
Voor: F. Kamschreur, L. Moreau, P. Elias en G.F. Zweerts
In de begintijd van het voetbal bestond het Nederlands voetbal alleen nog maar uit amateurvoetbal, en de voetbalcompetities waren regionaal verdeeld. Vanaf 1898 werd er gespeeld tussen de kampioen van West en de kampioen van Oost. Nederland had destijds namelijk twee klasses, de oostelijke en de westelijke klasse. Zij streden om het landskampioen van Nederland. De grote clubs uit die beginjaren waren HVV uit Den Haag, HFC (van Pim Mulier) en RAP uit Amsterdam. In de beginjaren was vooral RAP dominerend. In seizoen 1896/1897 en 1897/1898 was RAP al officieus landskampioen, maar vanaf seizoen 1898/1899 mocht de club zich officieel landskampioen noemen. In 1897/1898 moest RAP daarvoor de kampioen van de oostelijke afdeling, Vitesse uit Arnhem, verslaan. Ze deden dat met 4-2. In 1898/1899 was weer Vitesse de tegenstander. Dit keer moesten ze verslagen worden over twee wedstrijden, en dat lukte: de uitslagen waren 3-2 en 2-1 in het voordeel van RAP. In 1899 won RAP ook de Holdertcup, nu beter bekend als de KNVB Beker. RAP werd in dat jaar de eerste winnaar van de dubbel.
Foto uit 1899. De elftallen RAP Amsterdam en PW uit Enschede samen op de foto. De RAP spelers (in donkere kleding,
de man met de pet links niet meerekenen) zijn: J.C. Schröder, H.J. de Bruijn, F.J.W. Rinker, F. Lieftinck, P. Elias, G.F. Zweerts.
Zittend: F. Kampschreur, L. Moreau, J.H. Hisgen en J.A. van der Linden
Holland House rond 1892, uit de tijd dat Taco Greidanus het nog bewoonde
Nu vraagt u zich natuurlijk af, waarom wordt hierover geschreven in dit weblog? In die jaren speelde Guillaume François Zweerts in de voorhoede van RAP. Hij werd geboren op 24 april 1876 in Amsterdam als zoon van makelaar in tabak Guillaume François Zweerts en Catharina Gerharda Berkhoff. In de jaren dat Guillaume in RAP speelde zal hij waarschijnlijk nog niet in Baarn gewoond hebben, maar begin vorige eeuw komt hij naar Baarn en koopt hij Holland House op de Lt. Gen. Van Heutszlaan 6 in Baarn. Hij zal het pand gekocht hebben van Taco Greidanus, vader van de Baarnse hofarts Sytze Greidanus, die tot aan zijn overlijden in 1912 Holland House bewoonde. In het telefoonboek van 1915 staat Guillaume Zweerts vermeld als bewoner van de villa.

Guillaume Zweerts mocht zich dus met zijn club RAP de eerste officiële landskampioen van Nederland noemen. Dat de familie Zweerts vermogend was, blijkt wel uit het feit dat ze zo'n mooie villa bewoonden. Met voetballen zal hij zijn kapitaal niet bij elkaar vergaard hebben. In die tijd leverde het voetballen nog niet veel op, ook al werd je landskampioen. Het kapitaal zal wel uit de tabakshandel van vader Zweerts gekomen zijn. In 1929 was G.F. Zweerts één van de oprichters van het Baarnsch Lyceum.
Tuinbaas Teunis Ravenhorst in de tuin van familie Zweerts

Op Holland House, bij de familie Zweerts liep het nodige aan Baarnse inwoners als personeel rond. Teunis Ravenhorst (1888-1962) was tuinbaas bij het Baarnsch Lyceum en op Holland House, en de zusjes Jannetje Roos (1908-1993) en Geertruida Roos (1911-1993) waren dienstbode bij de familie Zweerts.
De gezusters Geertruida en Jannetje Roos als dienstbode bij Zweerts

Guillaume François Zweerts bleeft tot het eind van zijn leven in Baarn wonen. Hij stierf op 6 oktober 1955 in Baarn en werd begraven op de nieuwe algemene begraafplaats aan de Wijkamplaan in Baarn.



Holland House aan de Lt.Gen. Van Heutszlaan 6, anno nu
Met dank aan dhr. J.C.C. de Ruiter voor het idee van dit verhaal en de elftalfoto's van RAP Amsterdam.


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.

zaterdag 21 juli 2012

Groenegraf.nl op facebook

Voorheen gebruikten  we ons weblog voor het plaatsen van updates op onze site. Tegenwoordig gebruiken we het blog om oude verhalen over Baarn en zijn bewoners te plaatsen. En dat valt goed in de smaak, zo merken we. We willen ons blog nu niet meer "vervuilen" met updates op onze site, vandaar dat we een facebook-pagina hebben gemaakt waarop we u informeren over updates op de site. Daar kunt u ook tips plaatsen en oproepen om informatie over oud Baarn los te krijgen. Volg ons dus op facebook! Klik hier.


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.

Een gevelsteen van Jeannette Swart in de Bosstraat

De gevelsteen op het pand Bosstraat 11 in Baarn
Gisteren wandelde ik door de Bosstraat in Baarn, toen mijn oog op een oude gevelsteen aan het pand van Makelaardijk Bos viel. Op de gevelsteen staat: "Jeannette Swart, oud 11 jaar heeft de eerste steen gelegd, 9 april 1825".
1825... dat is bijna 200 jaar geleden. Wie zou dat meisje zijn? Het pand van Makelaardij Bos is te vinden op Bosstraat 11, op de hoek met de Schoolstraat. Het is een pand dat al wat ouder is, maar volgens mij stamt het gebouw niet uit 1825. Wellicht is de gevelsteen al geplaatst in een gebouw dat eerder op die plek gestaan heeft en is bij de nieuwbouw van dit pand de gevelsteen teruggeplaatst. Of misschien is het nieuwe gebouw op de fundamenten van het oude geplaats....

Wie was deze Jeannette Swart?

Via genlias.nl vond ik meer gegevens. Jeannette is rond 1815 geboren in Amsterdam, als dochter van Adrianus Swart en Mariane Cavin. Vader Adrianus was een echte Baarnaar. Hij werd op 14 februari 1781 in Baarn geboren en vier dagen later in de kerk van Baarn gedoopt. Adrianus was genees- en heelmeester. Zijn vader Pieter was chirurgijn in Baarn, dus hij had het van geen vreemde. Jeannette's moeder, Mariane Cavin stierf al toen Jeannette nog jong was. Wanneer ze precies overleed heb ik niet kunnen vinden, maar op  30 juli 1930 hertrouwt vader Adrianus met Willemeintje Timmer. In de huwelijksakte is vermeld dat Adrianus weduwnaar was van Mariane Cavin. Willemeintje's stiefmoeder, Willemeintje Timmer was ongeveer 28 jaar jonger dan vader Adrianus. Jeannete was dus maar 6 jaar ouder dan haar stiefmoeder!

Uit het huwelijk van Adrianus Swart en Willemeintje Timmer werden nog zeven kinderen geboren, halfbroers en -zusters van Jeannette. Jeannette bleef niet in Baarn. Ze trouwde op 26 januari 1835 in Woudenberg met Gerrit van de Wetering. Uit het huwelijk werden zeven kinderen geboren. Jeannette overleed op 16 maart 1878 in Woudenberg, op 63-jarige leeftijd. Vader Adrianus bleef wel in Baarn. Hij overleed op 7 juli 1846 in Baarn en werd begraven op de oude algemene begraafplaats aan de Berkenweg. Dat het gezin op deze plek woonde staat vast. Volgens kadastrale gegevens uit 1832 woonde op deze locatie de chirurgijn Adrianus Swart.
Bosstraat 11 in Baarn

Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.

Kunststeenfabriek "Ellesha" aan de Burg. Penstraat (2)

Nog maar een paar dagen geleden deed ik een oproep in ons blog voor meer informatie over de kunststeenfabriek "Ellesha" aan de Burgemeester Penstraat in Baarn. Inmiddels ben ik al veel meer te weten gekomen. Zoals ik in de oproep schreef vond ik in oude telefoonboeken de namen J.H. Steinke en J. Hanssen als contactpersonen bij deze fabriek. De oude adresboeken van Baarn leerde me dat Jacob Hanssen granietwerker was en J.H. Steinke was fabrikant van kunstgraniet. Bovendien stond er in die adresboeken ook nog H.C.C. Steinke, hij was ook fabrikant in kunststeen / kunstgraniet.

Ocrietfabriek N.V. bij Eembrugge, foto uit 1958

Met die namen kon ik dus verder puzzelen. Wat stamboomonderzoek via genlias.nl gaf al snel meer informatie over de heren Steinke. J.H. Steinke bleek Johan Herman Steinke te zijn. Geboren rond 1894 in Amsterdam. H.C.C. Steinke was zijn oudere broer Henri Christiaan Conrad Steinke, geboren in 1884 in Amsterdam. De broers waren zoons van Johann Heinrich Steinke en Marie Lucie Dövener. Vader Johann Heinrich is als stukadoor uit Döhlen, bij Oldenburg, Duitsland naar Amsterdam gekomen.



Begin vorige eeuw begint hij samen met zijn broer Gerhard Georg Steinke de "Eerste Amsterdamsche Electrische Fabriek van Kunstgraniet, Gebr. Steinke". Maar liefst twee vestigingen zijn er te vinden in Amsterdam: Fokke Simonszstraat 27-29-31 en 1e Jan van der Heijdenstraat 120. Beide vestigingen in hartje Amsterdam. Vrijwel alle zoons van Johann Heinrich kwamen in het bedrijf. Jaren later nam de firma Bruynzeel het bedrijf over en de productie werd overgebracht naar een locatie net buiten Eembrugge. De gebroeders Johan en Henri Steinke worden samen met Han van der Eerde directeur van het nieuwe bedrijf: Ocrietfabriek N.V.

De inschrijving van de Ocrietfabriek in het handelsregister





Han van der Eerde was tot dat moment al vertegenwoordiger bij Bruynzeel geweest. De naam Ocriet werd bedacht door Van der Eerde, geïnspireerd door het Engelse woord "concrete" (beton). Over de geschiedenis van de Ocrietfabriek is door  Rom van der Schaaf in samenwerking met Mathijs Witte een prachtig artikel gepubliceerd in  het tijdschrift van de Historische Kring Eemnes, editie 2010-4 en 2011-1.
Een kijkje in de Ocrietfabriek
Advertentie uit 1968
Aan het eind van de oorlog zijn de gebr. Steinke niet meer betrokken bij de Ocrietfabriek. De oudste broer, Henri, was al dik in de zestig en trok zich vanwege zijn leeftijd terug. Ook Johan trok zich korte tijd later terug, maar in 1948 begonnen zij in Baarn weer een eigen bedrijf in de Hoofdstraat 37 in Baarn, waar nu supermarkt Coop is, op de hoek van de Burgemeester Penstraat 67. Hun woonhuis aan de Kerkstraat 40a had achter een doorgang naar het bedrijf. Mede-eigenaren worden Jacob Hanssen, waarover ik in het vorige stukje ook al schreef, en buurman A.E. Ledoux, die op Kerkstraat 40b woonde. Ledoux staat in een adresboek van Baarn uit 1948 als granietwerker en in 1956 als Terrazzofabrikant geregistreerd. De naam die gekozen wordt, "ELLESHA", komt van de namen van de eigenaren LEdoux-Steinke-HAnssen, L spreek uit EL+Le van Ledoux. Omstreeks 1975 worden de activiteiten van het bedrijf beëindigd.

Zou het niet geweldig zijn als we nog een mooie foto van het bedrijf, of van de betrokken personen zouden kunnen plaatsen? Wie helpt ons daaraan?

Dank aan dhr. Rom van der Schaaf en Mathijs Witte voor hun mooie artikel in het blad van de Historische Kring Eemnes, dhr. Frits de Ruiter, Baarn voor zijn tips en informatie en dhr. Gerco Schaap, Baarn voor het idee voor dit verhaal.


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.

woensdag 18 juli 2012

Kunststeenfabriek "Ellesha" aan de Burg. Penstraat

Ellesha vermeld in het telefoonboek van 1961
Onlangs ontving ik een berichtje van dhr. G. Schaap uit Baarn. Hij schreef dat hij in zijn jeugd (vanaf eind jaren vijftig tot eind jaren zestig) in de burgemeester Penstraat woonde. Aan het eind van de straat was in die tijd een betonfabriek genaamd "Ellesha" te vinden. Dhr. Schaap herinnert zich dat er door het bedrijf granieten aanrechtbladen geproduceerd werden. Later is in het bedrijfspand de supermarkt Komart, later Coop en nu Supercoop gevestigd. Boven het bedrijf woonde het gezin Van de Veer. Dhr. Schaap was benieuwd of er nog wat te vinden was over het bedrijf, maar op internet is vrijwel niets meer te vinden over "Ellesha". Ik wil graag een poging wagen om te kijken of we via u meer informatie of misschien zelfs foto's van het bedrijf boven water kunnen krijgen. Helpt u mee?

In 1961 word het bedrijf op het adres Burgemeester Penstraat 67 vermeld als betonindustrie. Het leuke is, dat er bij geen gehoor twee personen gebeld kunnen worden: Dhr. J. Hanssen en dhr. J.H. Steinke. Als ik dan op de naam Hanssen zoek in adresboeken van Baarn uit 1948 en 1956 vind ik een J. Hanssen, granietwerker wonende op de Zandvoortweg 151 in Baarn. Dat moet de vermelde heer Hanssen zijn! In onze database met overleden personen vond ik een overlijdensbericht van Jacob Hanssen, op 72 jarige leeftijd overleden in 1981 en gecremeerd in Westgaarde, Amsterdam. Was  dit de granietwerker Hanssen?

De tweede naam levert nog wat gegevens op. J.H. Steinke woonde volgens dezelfde adresboeken aan de Mollerusstraat 14 in Baarn en was fabrikant van kunstgraniet. Bovendien woonde op Kerkstraat 40a nog een H.C.C. Steinke, fabrikant van kunststeen / kunstgraniet. Blijkbaar waren de heren Steinke eigenaar van de firma. In 1950 staat in het telefoonboek de naam Granitobedr. Ellesha op het adres Kerkstraat 40b vermeld. Blijkbaar dus naast de woning van de directeur. Ik kan me zo voorstellen dat in 1950 de entree van het bedrijf aan de Kerkstraat heeft gelegen en dat in de jaren zestig de ingang naar achterzijde aan de Penstraat gegaan is.
De vermelding in het telefoonboek uit 1950

Het blijft toch vreemd dat het bedrijf in de jaren vijftig en zestig talloze aanrechtbladen geproduceerd is en dat er nu niets meer over het bedrijf te vinden is. Kunt u ons meer vertellen, of heeft u zelfs foto's? Laat het dan alstublieft weten!

Het bedrijfspand van Ellesha aan de Burgemeester Penstraat, waar tegenwoordig Supercoop te vinden is
Klik hier voor het vervolg van dit verhaal


Vragen, opmerkingen of tips? Neem gerust contact op. Uiteraard kunt u groenegraf.nl ook volgen op Facebook en Twitter.